Podstawowym celem doradztwa zawodowego zarówno młodzieży, jak i osób dorosłych, jest wsparcie w procesie podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych. Każdy z nas powinien zatem zetknąć się z doradztwem zawodowym jeszcze w okresie szkolnym, czyli w czasie, kiedy młody człowiek, a przyszły pracownik, ma określić swoje zainteresowania i rozpoznać własne predyspozycje.

W związku z ostatnio obserwowanymi dynamicznymi zmianami na globalnym rynku pracy, coraz częściej poradnictwo zawodowe nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach, jest oparte na założeniu, iż planowanie i rozwój kariery zawodowej jest procesem długotrwałym. Powinien się on bowiem zaczynać we wczesnym dzieciństwie i trwać przez całe życie. Proces ten jest złożony, wymaga rozwagi w podejmowaniu decyzji oraz odpowiednich informacji niezbędnych do dokonania właściwych wyborów. Wymaga zatem wsparcia odpowiednio przygotowanych specjalistów, czyli doradców zawodowych.

Zadaniem doradcy zawodowego jest więc towarzyszenie swojemu klientowi w kluczowych momentach tego procesu oraz pomaganie mu w zdobywaniu istotnych informacji zarówno o sobie samym, jak i o możliwościach edukacyjnych oraz o sytuacji (i prognozach) na rynku pracy.

W Polsce świadczenie usług z zakresu poradnictwa zawodowego regulują przepisy prawa stanowionego przez dwa resorty: Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Pierwszy z nich prowadzi działalność na rzecz dzieci i młodzieży uczącej się, a drugi – dorosłych i młodzieży pracującej. Jednostkami operacyjnymi oraz wykonawczymi są: poradnie psychologiczno-pedagogiczne, centra doradztwa zawodowego i kształcenia ustawicznego oraz powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy.

Ważnym elementem doradztwa zawodowego jest zatem przekazywanie informacji młodym ludziom i ich rodzicom o aktualnie obowiązującym systemie oświaty (poniżej zamieszczony został schemat polskiego szkolnictwa) oraz osobom dorosłym o alternatywnych możliwościach podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych. Standard kwalifikacji zawodowych jest rodzajem normy opisującej kwalifikacje pracownicze, konieczne do wykonywania typowych zadań zawodowych, zgodnie z wymaganiami podstawowych stanowisk pracy w zawodzie. Standardy kwalifikacji mają istotne znaczenie dla poprawy kształcenia zawodowego. Pozwalają zapewnić jakość kształcenia i powiązać go z rynkiem pracy. Są bazą do tworzenia standardów kształcenia, a w konsekwencji programów nauczania oraz standardów egzaminacyjnych. Zapewniają przejrzystość kwalifikacji, co ułatwia zatrudnienie i umożliwia uznawanie kwalifikacji zdobytych na różnej drodze (szkolnej, kursowej, poprzez doświadczenie itp.). Stanowią zatem ważną podstawę informacyjną dla tworzenia Krajowych Ram Kwalifikacji i budowania systemu walidacji kompetencji. Warunkują porównywalność świadectw i dyplomów, co ułatwia mobilność zatrudnienia także w skali międzynarodowej. Mogą być także  wykorzystywane do tworzenia opisów stanowisk pracy, wartościowania pracy, selekcji i rekrutacji pracowników, ocen pracowniczych, planowania rozwoju zawodowego, doradztwa.